پرندگان می توانند هنگام ورود به پست های برق فشار قوی و تاسیسات توزیع مسائل متعددی ایجاد کنند بدیهی و مشهود است با توجه به طول بال پرندگان به هنگام پرواز امکان اتصال فاز به زمین و فاز به فاز وجود دارد. مسئله دیگر در مورد ایجاد اتصال کوتاه ،خارها و خاشاک استفاده شده برای لانه سازی برروی تجهیزات فشار قوی، استراکچرها (گنتری ها، دکل های فشار قوی، موج گیر ها) و تاسیسات و پایه های توزیع است.
حتی مشاهده شده پرندگان به هنگام لانه سازی از رشته های سیم و یا حتی نوار مغناطیسی استفاده شده در نوار کاست استفاده کرده و این امر سبب بروز اتصال کوتاه شده است مواد زائد و رسانای الکتریکی در هنگام باد و طوفان یا سقوط کردن ارز روی استراکچر ها و باسبارمنجربه ایجاد جرقه وArc و ایجاد خطا و بروزتریپ ناخواسته سیستم قدرت یا توزیع شده‌اند. به عنوان مثال گزارش های ثبت شده از طرف دیسپاچینگ برق منطقه ای منطقه زنجان حاکی از آن است که بارها بر اثر برخورد پرندگان با سلول‌های بانک خازنی( قزوین1- تابستان88) و بوشینگ۲۰ کیلوولت ترانسفورماتورهای20/63 ، باعث خروج خودکار و ناخواسته ای سیستم شده است.
مشکل سوم ایجاد شده توسط پرندگان، آلوده ساختن ایزولاتور ها و مقره ها به سبب خروج مدفوع آنها است .آلودگی مقره ها به سبب باقی ماندن مواد زائد می تواند مسیری برای ایجاد جرقه و اتصال هادی فاز به زمین شده و سطح خزش ایزولاتور ها را که از جنس چینی و پولیمر است را کاهش دهد.
چهارمین مشکل آشیانه پرندگان بر روی کراس آرم هاست.مسیر ایجادشده می‌تواند سبب اتصال کوتاه شدن هادیها و کراس آرم شده و تشکیل ارک شود .وجود لانه ها و جوجه های داخل آن می تواند انگیزه ای برای شکار کردن آنها توسط دیگر پرندگان شکاری و بروز مشکلات حاد شود
عوامل ناشی از پرنده زدگی و معضلات آن:
همواره یکی از معضلات بسیار مهم شبکه های هوایی20KV ، پرنده زدگی بوده که علاوه بر از دست رفتن جان پرنده، باعث قطع بی‌مورد خطوط( اعم از حساس و پر بار و غیره) و ایجاد تنش های شدید بر روی تجهیزات می نماید. پیرو بررسی‌های انجام شده پیرامون این معضل بزرگ، عوامل مهم شناسایی و به شرح زیر دسته بندی گردیده است.
- وجود جمپر های بلند، اضافی و غیر استاندارد در مفاصل شبکه هوایی خصوصاً در روی ایستگاه پست هوایی( مطابق شکل8-3 ) .
- استفاده نامناسب از سیستم آرایش شبکه به منطقه جغرافیایی به لحاظ(نوع و طول کراس آرم، طول میل مقره و … )
- وجود سکشن های اضافی و یا جمپر های متنوع در شبکه
وجود جمپرهاي بلند، اضافي و غيراستاندارد
- عدم استفاده از میل مقره جمپر مناسب
عدم استفاده از ميل مقره جمپر مناسب
- کم شدن فاصله سیم میانی شبکه به راس پایه به علت پایین بستن میل مقره میانی در راس پایه
- عدم پاکسازی به موقع آشیانه پرندگان از روی سکشن ها، اتوریکلوزر ها ،ترانس ها و…
- نزدیک نمودن سیم فاز میانی شبکه به کنار پایه(حدوداً ۱۵ سانتی متر )به علت استفاده از دو کراس آرم به جای سه کراس آرم در شبکه‌های دو مداره و یا پایه‌های مقره دوبل
- بستن حائل های کراس آرم به صورت برعکس( به طرف بالا) به دلایل مختلف که در نتیجه فاصله سیم نسبت به حائل کم میشود.
- استفاده از کراس آرم آهن به جای کراس آرم چوب در ایستگاه های پست هوایی که علاوه بر شل شدن بسته های نگهدارنده پایه کات اوت و برقگیر ها بر اثر تنش های مکانیکی ناشی از قطع و وصل، ایجاد چرخش و به علت کوتاه شدن طول برجستگی نگهدارنده برقگیر و کات اوت ها باعث ایجاد حریم در محدوده رابطه ها و کراس آرم خواهد شد در صورتی که در کراس آرم چوب علاوه بر دور بودن فواصل سیم ها به علت استفاده بهینه از بسته های نگهدارنده، خود چوب هم عایق می باشد.
- گرفتن رابط نامناسب در انشعابات روی شبکه، مثلاً در زمان وصل جمپر فاز وسط انشعاب به شبکه عبوری اجباراً جمپر نزدیک به کراس آرم شبکه عبوری می شود. در صورتی که در این گونه موارد، می بایست جهت جلوگیری از نزدیک شدن سیم رابط به کراس آرم خصوصاً کراس آرم آهنی ،کراس آرم شبکه عبوری به پشت پایه منتقل شود.
گرفتن رابط نامناسب در انشعابات
در این راستا با توجه به الزامات ایزو14001 و 9002و در جهت جلوگیری از قوت گرفتن این پدیده بزرگ( ولی به ظاهر کوچک) پیشنهادات و راهکارهایی به شرح زیر عنوان می گردد. با این امید که با رعایت یکایک آنها که بکارگیری آنها دور از توان نیست بتوانیم این موضوع را تا حد امکان مهار و کاهش دهیم.
1-الف)طبق برنامه‌های مدون طول جمپر های غیر استاندارد را اصلاح و در صورت مشاهده جمپر های اضافی آن را تا حد امکان حذف نماییم.
ب)در زمان بهره برداری از شبکه جدید الاحداث( قبل از برقدار شدن) موضوع پرنده زدگی را به صورت جدی مد نظر داشته باشیم.
پ)جهت طراحی شبکه جدید الاحداث طراح و دستگاه نظارت واقف به این امر باشند.
2-الف)در زمان طراحی و احداث، نحوه آرایش شبکه می بایست با شرایط جغرافیایی منطقه همخوانی داشته به طوری که در شبکه کوهستانی بایستی از نوع آرایش کوهستانی استفاده نمود و فواصل فازها، نوع میله مقره های، نوع پایه ها، فاصله اسپانها به طور جدی مدنظر باشد.
ب) با تغییر در آرایش شبکه های مشکل دار می توان معضل را تا اندازه ای کاهش داد. البته در شبکه‌های در حال بهره‌برداری این مسئله یک کار اضافی، ولی مفید و با ارزش خواهد بود.
3-الف)به دلیل وجود جمپر ها و مفاصل اضافی در سکشن ها وجود سکشن های اضافی و بی رویه هم خود مشکل بزرگی در امر پرنده زدگی جمپر سوزی،و همچنین سرمایه گذاری بی نتیجه می باشد. لذا شایسته است طراحان و مجریان دست‌اندرکار از احداث بی‌رویه آن پرهیز نمایند.
ب)در بازدیدهای دوره‌ای می‌بایست سکشن های اضافی در حال بهره‌برداری شناسایی و در فرصت مناسب جمع آوری گردند.
4-یکی از معضلات عمده پرنده زدگی استفاده نکردن ارز میل مقره جمپر مناسب در محل مفاصل شبکه بوده که متاسفانه گاهاً به جای آن از میل مقره های معمولی و کوتاه تر استفاده شده است و این عمل باعث کاهش فاصله سیم نسبت به کراس آرم و سایریراق آلات می گردد لذا طراحان، مجریان و دستگاه نظارت می بایست در استفاده آن تاکید زیادی داشته باشند.
5-در بعضی از مواقع به علت مسدود بودن سوراخ اصلی محل بستن پایه مقره میانی به راس پایه از سوراخ پایین‌تر استفاده می گردد که در نتیجه فاصله مقره و سیم نسبت به راس پایه کوتاهتر شده و حریم لازم رعایت نمی شود لذا با نشستن کوچکترین پرنده باعث اتصالی و قطع شبکه می گردد. بنابراین موضوع می بایست به صورت جدی مدنظر مجریان، طراحان و دستگاه نظارت قرار بگیرد.
۶-وجود آشیانه پرندگان بر روی سکشن ها،اتوریکلوزرها،کلیدها یکی از عوامل اصلی پرنده زدگی می باشد.
لذا شایسته است همکاران بهره برداری، عملیات اتفاقات این مسئله را جدی تلقی نموده و همواره در بازدیدهای دوره ای و مشاهدات متفرقه نسبت به جابجایی آشیانه پرندگان اقدام نمایند.
ضمناً شایسته است نخاله‌های اطراف پایه‌ها را جمع‌آوری و پاکسازی نموده و از منطقه کاملاً دور نمایند.
البته در صورت در نظر گرفتن آشیانه مصنوعی جهت پرندگان درقسمتی از پایه که تداخلی با حریم برق نداشته باشد می‌توان مشکل پرنده زدگی را تا حد زیادی کاهش داد.
7-در بعضی از شبکه های هوایی دومداره متاسفانه به جای استفاده از سه کراس آرم استاندارد از دو کراس آرم استفاده شده که به ناچار در روی کراس آرم دوم چهار سیم قرار گرفتن فازهای وسط نسبت به پایه به حداقل ممکن حدود ۱۵ سانتی متر می رسد که این فاصله بدترین شرایط را برای پرنده زدگی فراهم می‌کند.
لذا پیشنهاد می شود حتی الامکان در شبکه‌های دو مداره از سه کراس آرم استفاده شود و درغیر اینصورت تدبیری اندیشیده شود که فاصله لازم رعایت شود. البته این مشکل در شبکه‌های تک مداره (زاویه دار و با دو کراس آرم ) هم به علت جا نخوردن دو میل مقره بر راس پایه به وجود می‌آید که با به کار گیری از بست های مناسب مشکل برطرف می گردد.
8-حائل های کراس آرم در حالت استاندارد و فعلی به علت فاصله داشتن از سیم‌های شبکه هیچگونه مشکلی را در جهت حریم ایجاد نمی نمایند ولیکن در بعضی مواقع به علت جا نخوردن پیچ نگهدارنده در سوراخ پایه ها، مجری اقدام به بستن حائل ها به صورت برعکس و رو به بالا می نماید. لذا با این عمل حائل ها در حریم سیم ها و کراس آرم قرار گرفته و فواصل حریم را به طور چشمگیری کاهش می دهد. بنابراین شایسته است طراحان ،مجریان و دستگاه نظارت این موضوع مهم را مد نظر داشته و اجازه این گونه اقدام را به مجریان ندهند البته رفع این نقیصه با مانور بر روی سوراخ پایه ها به راحتی میسر است.
9- وجود کراس آرم فلزی برروی ایستگاه پست های هوایی( محل نصب برق گیر وکات اوت فیوز ها) به علت غیرایمنی بودن آن بسیار مضر بوده و استفاده آن می تواند معضلاتی چون پرنده زدگی، چرخش متعلقات و … را در بر داشته باشد.
لذا شایسته است طراحان، مجریان و دستگاه نظارت این موضوع مهم ولی ساده را همواره مد نظر قرار داده و ترجیحاً استفاده از کراس آرم چوبی به جای فلزی در محل پست های هوایی توصیه میشود.
10-ایجاد رابطه نامناسب در مفاصل و انشعابات شبکه هم می‌تواندیکی از عوامل اصلی پرنده زدگی و قطع خطوط باشد.
11-اصولا شناسایی انواع پرندگان ،به دلیل عوامل فیزیکی و جغرافیایی منطقه به راحتی امکان پذیر است لذا می توان با مد نظر قرار دادن وضعیت پرندگان در طراحی تا حد امکان پرنده زدگی را با نحوه آرایش مناسب شبکه کاهش داد.
12-یکی دیگر از عوامل پرنده زدگی شرایط بوشینگ های ترانسفورماتور و اتوریکلوزر و خازنها و اتوبوستر ها بوده که فواصل آنها نسبت به یکدیگر کم بوده و در صورت قرار گرفتن پرنده بین دو فاز منجر به از بین رفتن پرنده و ایجاد اتصالی و تنش شدید برروی دستگاه می گردد، که در این راستا پیشنهاد میشود از جمپر ها و رابط هایی با حداقل طول ممکن استفاده شود و در صورت امکان محل هادی های بوشینگ و جمپر ها کاور شوند.
ثبت ديدگاه